دانشمندان یک دلیل ژنتیکی برای این موضوع پیدا کرده‌اند که چرا برخی از افراد چاق زندگی سالمی دارند اما برخی دیگر به دلیل چاقی دچار بیماری‌های قلبی و دیابت می‌شوند.

در این مطالعه سه ژن شناسایی شده‌اند که تعیین می‌کنند چربی در فضای بیرونی بدن قرار بگیرد و نگهداری شود یا وارد سیستم گردش خون انسان شود. میزان زیاد چربی در خون باعث افزایش خطر ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ شده و باعث انباشت چربی در فضای پیرامون قلب و کبد می‌شود.

پروفسور حاجا کادارمیدین، متخصص ژنتیک و سرپرست این پژوهش در دانشگاه کپنهاگ دانمارک، می‌گوید: «افرادی که توانایی نگهداری حجم زیادی چربی را دارند چاق می‌شوند اما چاق شدن به معنی بیمار شدن نیست».

مطالعات پیشین نشان می‌دهد گرچه داشتن اضافه وزن یا چاق بودن خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های مربوط به کبد و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد، اما حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کسانی که از چاقی یا اضافه وزن رنج می‌برند به چنین بیماری‌هایی دچار نمی‌شوند. نتایج پژوهش دیگری که روی بیش از ۱۰۰ هزار فرد بزرگ‌سال دانمارکی انجام شده، نشان داد افرادی که شاخص توده بدن (BMI) آن‌ها در دسته «اضافه وزن» قرار می‌گیرد ممکن است نسبت به افرادی که در دسته «سالم»، «کم‌وزن» و «چاق» قرار می‌گیرند بیش‌تر عمر کنند. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که بین وزن، سلامتی و طول عمر رابطه مستقیمی وجود ندارد.

کادارمیدین می‌گوید: «پرسش ما این بود که چه چیزی باعث می‌شود فرد در عین داشتن اضافه وزن، زندگی سالمی دارد». نتایج پژوهش کادارمیدین و همکارانش نشان می‌دهد که ساختار ژنتیکی فرد روی آستانه وزن او اثر می‌گذارد. در واقع آستانه وزن نقطه‌ای است که از آن نقطه به بعد مشکلات مربوط به سلامتی ظاهر می‌شوند و برای برخی افراد این آستانه وزن خارج از محدوده سلامتی در شاخص توده بدن است. به همین دلیل این آستانه وزن است که روی سلامتی فرد اثر می‌گذارد نه محدوده شاخص توده بدن. همچنین بخش کوچکی از مردم که محدوده شاخص توده بدن سلامت با نام TOFI (از بیرون لاغز از درون چاق) دارند، مشکلاتی در متابولیسم بدن خود دارند که معمولا به دلیل چاقی بروز می‌کند.

افراد مورد مطالعه در این پژوهش ۶۰ زن و مرد بودند که همه آن‌ها به چاقی مفرط (BMI بالای ۴۵) دچار بودند، نیمی از آن‌ها مشکلات متابولیسمی داشتند و نیمی دیگر سالم بودند. همه این افراد قبلا به خواسته خود تحت عمل جراحی برداشتن شکم و چربی قرار گرفته بودند.

دانشمندان ده‌ها هزار ژن را برای پیدا کردن تفاوت‌های بارز بین این دو گروه (گروه با مشکلات متابولیسمی و گروه سالم) اسکن کردند. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که سه ژن با پروفایل‌های گوناگون در بین این دو گروه متفاوت است. لازم به ذکر است این تفاوت‌ها هم در فعالیت‌های ژن‌ها و هم در توالی ژنتیکی بود. وقتی فعالیت‌ ژن‌ها در فضاهای نزدیک به نمونه‌های چربی و بافت مورد بررسی قرار گرفت، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که ژن‌ها نقش مهمی در تنظیم میزان چربی‌ای که به سلول‌ها منتقل شده و در آن‌ها نگهداری می‌شود بازی می‌کنند. تیم پژوهش امیدوارند این نتایج را در جامعه آماری بزرگ‌تری آزمایش کنند.

دانشمندان معتقدند در آینده، شاید این امکان به وجود بیاید که بتوان براساس پروفایل ژنتیکی و دیگر شاخص‌ها، میزان محدوده سلامت شاخص توده اختصاصی هر فرد را مشخص کرد. کادارمیدین می‌گوید: «چنین امکانی راهی برای شناسایی، ساخت دارو و ایجاد درمان‌های موثر در ژن‌های مشخص ایجاد می‌کند». او اضافه می‌کند که این نتایج نباید به‌عنوان بهانه‌ای برای پرهیز از رژیم غذایی مناسب یا ورزش نکردن در اشخاص باشد چراکه این نوع سبک زندگی، صرف نظر از وزن فرد، روی سلامتی او تاثیر می‌گذارد.