احتمالا برایتان پیش آمده که به هنگام گفتگو با کسی، اگر طرف مقابل، واژه یا عبارتی را بدون وقفه تکرار میکرد، بی آنکه ریشه ی جمله ی زیر را بدانید و بر معنای آن واقف بوده باشید؛ به او میگفتید: (چقدر تکرار میکنی، مگر سوزنت گیر کرده)؟
حال «گیر کردن سوزن» یعنی چه و چه ارتباطی به تکرار یک مطلب دارد، جای بحث فراوان دارد که هم اکنون از نظرتان می گذرانیم:
در گذشته قبل از اینکه نوار کاست به بازار تجاری عرضه شود، دستگاه گرامافون وظیفه ی سرگرم کردن مردم را بعهده داشت.
سیستم کار گرامافون که مردم در دهه ی چهل و نیمه ی دهه ی پنجاه، به منظور خلاصه کردن نام آن، آنرا «گرام» خطاب میکردند؛ بدینگونه بود:
قبل از پرداختن به شاخصهای گرامافون باید اذعان کنم که این دستگاه، یعنی: گرامافون استوانه‌ای در سال ۱۸۹۹ میلادی به وسیله ی (توماس ادیسون) اختراع شد.
همانطور که آگاهی دارید؛ صدا به هنگام خروج از حنجره ی آدمی یا دستگاههای موسیقی، ارتعاش‌هایی را در هوا بوجود می‌آورد. حال اگر این ارتعاشات بر روی چیزی حک شود، بدان معناست که صدا ضبط شده است.
سازندگان دستگاه گرامافون، ارتعاشات تولید شده را با ایجاد شیارهای دایره وار به روی یک صفحه ی پلاستیکی نیمه خشک اما شکننده به وسیله ی یک سوزن سخت، ضبط می کردند.
صفحه ی پلاستیکی خشک گردان که به روی یک پلاستیک نرم انعطاف پذیر دایره ای شکل قرار می گرفت، به زیر یک سوزن نرمتر از سوزن ضبط کننده که به یک قطعه ی پلاستیکی متصل بود، به دور خود می‌چرخید. سوزن از داخل شیارهای صفحه ی گردان عبور میکرد و «امواج صوتی» که به «جریان‌های الکتریسته» تبدیل و در صفحه ی مربوطه ضبط شده بود، بوسیله ی سوزن گرامافون به رادیو انتقال می یافت و با کیفیتی نسبتا مناسب «مونو» در فضا پخش میشد.
همانطور که اشارت رفت، این شیارها به صورت دایره ای شکل ایجاد میشد. حال اگر صفحه پلاستیکی به وسیله ی شيئ نوک تیزی از سر به سمت مرکز یا بلعکس خراش میافت؛ سوزن گرامافون غالبا تنها در یک شیار قرار می گرفت «گیر میکرد» و آن بخش از ترانه، (تکرار یک کلمه یا یک عبارت) دوباره بلکه هزار باره تکرار میشد و اگر سوزن را در شیار دیگری قرار نمیدادیم، آن بخش از ترانه از تکرار باز نمی ایستاد.
برای همین است که اگر کسی مطلبی را چند باره تکرار کند، به او میگویند:
(مگر سوزنت گیر کرده)؟